Uzaktan çalışma; personelin, genellikle işverenin sağlamış olduğu teknolojik imkânlarla ve donanımla evden veya ofis/işyeri dışındaki herhangi bir yerden iş yapısına dâhil olduğu bir çalışma biçimidir. Uzun yıllardır dünyanın çeşitli yerlerinde uygulanan bir çalışma şekli olmasının yanında uzaktan çalışma, bizim son zamanlarda özellikle pandemi sürecinde gördüğümüz ve aynı zamanda gerek de duyduğumuz bir çalışma yöntemi haline gelmiştir. Bazı işler kapsam itibariyle uzun süredir uzaktan çalışma şekli ile ilerlemeye elverişli olsa da şu an daha önce uzaktan çalışmayı deneyimlememiş ya da gerek duymamış işverenler ve işçiler bu çalışma biçimine yönelmeye başlamıştır.
Ülkemizde uzaktan çalışma; 4857 sayılı İş Kanunu 14.madde ile düzenlenmiştir ve bu madde iş ilişkisinin niteliğini, işçi/işveren arasındaki sözleşme kapsamını, karşılıklı olan yükümlülükleri içermektedir. Ancak pandemi koşulları sebebiyle işin niteliği uygun olduğu ölçüde uzaktan çalışma şekli benimsenmeye başlandığından ek bir düzenlemeye ihtiyaç duyulması sebebiyle 10 Mart 2021 tarihli Resmi Gazetede Uzaktan Çalışma Yönetmeliği başlığı altında bir yönetmelik yayımlanmıştır. Bu yönetmelik de 4857 sayılı Kanunun 14.maddesine dayanarak hazırlanmış ve daha ayrıntılı bir düzenlemeye gitmeyi amaçlamıştır. Hem işveren için hem de işçi için daha fazla yükümlülük getirerek karşılıklı çıkarları korumak istemiştir. Buna göre uzaktan çalışan, iş görme ediminin tamamını veya bir kısmını uzaktan çalışarak yerine getiren işçiyi; uzaktan çalışma, işçinin işveren tarafından oluşturulan iş organizasyonu kapsamında iş görme edimini evinde ya da teknolojik iletişim araçları ile işyeri dışında yerine getirmesi esasına dayalı ve yazılı olarak kurulan iş ilişkisini ifade etmektedir. Aynı zamanda yönetmelik; uzaktan çalışma sözleşmesinin yazılı şekilde olması gerektiğini belirterek bu iş ilişkisinin doğrudan uzaktan çalışma şekli ile kurulabileceği gibi daha sonradan işçinin yazılı talebi ve işverenin onayıyla da uzaktan çalışma şeklinin uygulamaya konabileceğini belirtmiştir. Ayrıca uzaktan çalışma mevzuatta belirtilen nedenlerden dolayı iş yerinin tamamında veya bir kısmında uygulanacak ise işçinin onayının veya talebinin aranmayacağını da eklemiştir.
Yönetmelik, verilerin korunması için de düzenleme getirerek gizliliği esas almış ve işverenin çıkarlarını korumak istemiştir. Söz konusu hükme göre işveren işçiyi gizlilik hususunda bilgilendirecek ve işçi de bu gizliliğe uymak zorunda kalacaktır.
Çalışma mekânı ile ilgili düzenlemelerin yapılması gerektiği durumlarda, üretim için gerekli maliyetin karşılanması usulü, aradaki iletişimin nasıl olacağı ve çalışma saatleri işçi ile işveren arasında kararlaştırılarak iş sözleşmesinde belirtilecektir. Çalışma saatleri hususunda mevzuattaki sürelere bağlı kalmak koşuluyla taraflarca değişiklik yapılabilecektir. İş için kullanılacak malzeme ve iş araçları aksi kararlaştırılmadıkça işveren tarafında karşılanacaktır. Aynı zamanda işveren tarafından işçiye malzeme ve iş araçlarının kullanımı hakkında bilgi verilmesi gerekecektir.
Uzaktan çalışma olarak yürütülecek iş bakımından işveren; işçinin sağlığını ve güvenliğini gözeterek gerekli önlemleri almakla, bu konuda işçiye gerekli eğitimi vermekle, gerekli bilgilendirmeyi yapmakla ve iş için sağladığı ekipmanla ilgili de iş güvenliğini sağlamakla yükümlüdür.
İlgili yönetmelik aynı zamanda uzaktan çalışma şeklinde yapılamayacak işleri de düzenleme altına almıştır. Bu düzenleme kapsamında tehlikeli kimyasal maddeler ve radyoaktif maddelerle çalışma, bunların işlenmesi veya atık maddeleriyle çalışma gibi biyolojik etkenlere maruz kalma riski bulunan işler uzaktan çalışma ile yürütülemeyecektir. Kamu kurum ve kuruluşlarında da ilgili mevzuatına göre hizmet alımı suretiyle gördürülen işler ile güvenlik açısından stratejik önemi göz önüne alınarak haiz birim, proje, tesis veya hizmetlerden hangilerinde uzaktan çalışma yapılamayacağı bunlardan sorumlu olan veya hizmeti alan kamu kurum ve kuruluşlarınca belirlenecektir.
İREM SÜDA ÇALIŞIR
Comments